Wat is lasrook? Bij laswerk komen uit het smeltbad en de toevoegmaterialen (zoals elektroden, draad of poeder) deeltjes en gassen vrij. Grote deeltjes worden weggeslingerd als lasspatten. De fijne deeltjes, die je niet kunt zien, blijven in de lucht zweven. Zij vormen de lasrook. In de lasrook kunnen een heleboel verschillende stoffen zitten. Welke stoffen of gassen precies vrijkomen hangt af van het te lassen materiaal, het gebruikte lasproces en het gebruikte toevoegmateriaal.
Ook uit stoffen op het werkstuk (zoals ontvettingsmiddelen, primer, menie en olie) kunnen schadelijke deeltjes en gassen vrijkomen.
Is lasrook slecht voor de gezondheid? Meestal geeft de inademing van lasrook niet meteen klachten. Dat maakt dat de gezondheidsrisico’s vaak worden onderschat. Onterecht! Heesheid, keelpijn en oogirritaties zijn voorbeelden van acute gezondheidseffecten, die je direct voelt. Maar vooral de klachten die je op lange termijn kunt krijgen wanneer je regelmatig lasrook inademt zijn zeer ernstig.
Zo heeft lasrook van ongelegeerd staal mogelijk effect op de vruchtbaarheid van mannen en lasrook van roestvast staal is kankerverwekkend.
Wat moet mijn werkgever doen tegen lasrook? Om het inademen van lasrook te beperken, is een praktijkrichtlijn opgesteld. Bedrijven moeten eerst kijken naar het proces zelf, dat is stap één. Als het even kan hebben gezondere technieken dan lassen de voorkeur. Denk aan felsen en verbinden met klinknagels of bouten. Als dat niet kan moet gekeken worden of er een lasproces kan worden gebruikt dat minder lasrook geeft. Een voorbeeld is het vervangen van lassen met een gevulde draad zonder beschermgas door MAG-lassen. Stap twee is het gebruik van ventilatie en afzuiging. Lasrook moet zo dicht mogelijk bij de bron worden afgevoerd. Bronafzuiging kan op verschillende manieren. Denk aan las- of snijtafels met afzuiging of aan lascabines met flexibele afzuigarmen voor kleinere werkstukken. Denk ook aan lastoortsen met ingebouwde afzuiging voor MIG/MAG-lassen.
Voor grote werkstukken is verplaatsbare afzuiging vaak de enige mogelijkheid.
In de praktijkrichtlijn (voor de liefhebber te vinden op www.lasrook-online.nl) wordt per lasproces en per materiaalsoort voorgeschreven welke maatregelen in uw bedrijf genomen moeten worden. Bijvoorbeeld: – Wordt er met beklede elektroden, MAG gevulde draad of MIG/MAG massieve draad gelast, dan gebeurt dit met bronafzuiging én met ademhalingsbescherming. – Wordt er met beklede elektroden gelast aan hooggelegeerd staal of RVS, dan gebeurt dat in een afgescheiden geventileerde ruimte én met een overdrukhelm met aangedreven filters of een helm die is gekoppeld aan een persluchttoestel. – Wordt er MIG gelast met massieve draad aan koperlegeringen, dan gebeurt dat in een afgescheiden geventileerde ruimte én met een overdrukhelm met aangedreven filters of een helm die is gekoppeld aan een persluchttoestel. – Wordt er gelast met een gasloze gevulde draad, dan gebeurt dat in een afgescheiden geventileerde ruimte én met toepassing van bronafzuiging én met een overdrukhelm met aangedreven filters of een helm die is gekoppeld aan een persluchttoestel.
– Wordt er gelast aan geverfd staal met loodmenie, dan gebeurt dat in een afgeschei-den geventileerde ruimte én met toepassing van bronafzuiging én met een over-drukhelm met aangedreven filters of een helm die is gekoppeld aan een perslucht-toestel.
Let op: een afgescheiden geventileerde ruimte is een ruimte met onderdruk t.o.v. de omgeving, afscherming met lasschermen voldoet niet!
Waar vind ik meer informatie?