| In het Arbo-convenant bankwezen is op voordracht van de vakbonden afgesproken dat binnen twee jaar alle werkplekken waar twee of meer uren beeldschermwerk per dag wordt verricht, worden voorzien van pauzesoftware. Bij de fasegewijze invoering moeten de grootste risicogroepen, d.w.z. de werkplekken waar het meeste beeldschermwerk wordt verricht, het eerste voorzien worden van pauzesoftware. Verder hoort pauzesoftware bij nieuwe functies en op nieuwe werkplekken – waar twee uur of meer per dag aan het beeldschermwerk wordt gewerkt – standaard geïnstalleerd te worden. En individuele medewerkers die om deze voorziening vragen dienen (vooruitlopend op de groepsgewijze installatie) ook voorzien te worden van pauzesoftware.
Bij de installatie dient vanuit het bedrijf goede voorlichting te worden gegeven over de gebruikswijze. |
Nut en noodzaak
Er zijn diverse beeldschermwerk-pauzeprogramma’s op de markt. Een bij banken al veelgebruikt programma is Workpace.
Een ander bekend product is de Beeldschermtachograaf, ontwikkeld door Full Moon Humatics in samenwerking met FNV Bondgenoten.
De pauze-programma’s hebben drie hoofdfuncties:
- het geven van ergonmische adviezen over werkhouding, werktechniek, de inrichting van de werkplek en bewegings-oefeningen
- het waarschuwen wanneer te lang door wordt gewerkt of te intensief wordt gewerkt (een snellere toetsaanslag als dat de gebruiker zelf als normaal heeft ingeprogrammeerd)
- het registreren van de beeldschermwerktijd en -pauze (rust-)tijden.
De Beeldschermtachograaf geeft bovendien ook de ‘ergonomische beeldschermwerktijd’ exact aan en vermeldt het aantal overschrijdingen van wettelijke en gezondheidskundige normen.
Het moge duidelijk zijn welke nuttige functies deze DIGITALE COACH kan vervullen, net als uw begeleider in uw favoriete tak van sport dat doet:
hij of zij geeft tactische aanwijzingen, stimuleert een goede mentale houding, schaaft aan uw techniek, noteert gegevens voor analyse en bespreking achteraf en waarschuwt bij fouten vanuit wat op de lange termijn het beste is.
Uitgangspunt is dus: optimaal presteren met behoud van gezondheid.
Ook in de bankorganisatie waar u werkt zal uw werkgever bezig moeten met de invoering van de pauzesoftware op werkplekken waar deze nog niet beschikbaar is. Er zal een planning of draaiboek moeten komen voor de installatie en de voorlichting aan de medewerkers. Dit gebeurt in overleg met de werknemersvertegenwoordigers in Ondernemingsraad, Onderdeelscommissie of Personeelsvertegenwoordiging. Vraag er bij uw leidinggevende, arbo-coördinator, OR-, OC-lid of vakbondskaderlid eens naar als u tot nu toe nog geen activiteit op dit vlak heeft gemerkt.
Vragen, haken en ogen
Pauze-software, de tachograafschijf voor beeldschermwerkers, het lijkt een ideaal hulpmiddel. Grootschalig inzicht in de ervaringen van de gebruikers zelf is er nog niet. Er is ook nog weinig zicht op de praktijk van het feitelijk gebruik.
Er doen zich bij dit nieuwe hulpmiddel in het dagelijkse werk een aantal vragen voor:
- Hoe dwingend is het gebruik? Heeft u als gebruiker de keuze het programma aan of uit te zetten?
- Hoe beinvloedbaar is de werking? Kunt u bijvoorbeeld de pauze-normen zelf stellen en kunt u diverse waarschuwingsmomenten simpel overrulen, gewoon doorwerken of gaat het scherm op ‘zwart’?
- Welke conclusies trekt u uit de acties die het programma in uw richting uitvoert? Leert u of negeert u? Werkt een waarschuwing positief of negatief (ergert u zich)? Verandert u uw werkwijze ten goede? Past u uw pauze-momenten aan? Benut u de gedwongen pauzes anderszins productief?
- Gebeurt er wat met de geregistreerde gegevens? Worden ze nog niet benut? Alleen u zelf draait wel eens een week-, maand- of kwartaal-overzicht uit? Heeft iemand wel eens geopperd de uitdraai op het werkoverleg te bespreken? Worden gegevens anoniem en op groepsnivo gegenereerd?
- Zijn er onwenselijke neveneffecten, bijvoorbeeld in de sfeer van privacy of controle op de individuele werknemer? Of vindt u de micro-pauzes dusdanig irritant dat u het als een straf ervaart in plaats van een hulpmiddel dat u behoedt voor gevaar?
- Wordt de pauze-software op voorhand afgekraakt door collega’s, leidinggevenden? Wordt door deskundigen (bijvoorbeeld arbo-dienst-medewerkers) het gebruik aanbevolen en gestimuleerd?
- Telt u uw computertijd op uw werk en die thuis wel eens bij elkaar op? Conclusies?
- Heeft u tips voor werknemers? Zijn er strategieën te bedenken die er voor zorgen dat werknemers uit zichzelf om dergelijke beschermende middelen vragen?
Oefeningen bij pauzesoftware: – doen of niet doen –
Als pauzesoftware-gebruiker, kent je het wel. De digitale coach doet je oefeningen voor, die je ter afwisseling van het beeldschermwerk zelf zou moeten uitvoeren.
‘Doen of niet doen? ‘ Uit meerdere onderzoeken blijkt dat maar weinig mensen dit advies van hun digitale coach opvolgen. Maar, ís het verstandig de oefeningen te doen, of maakt het eigenlijk helemaal niets uit voor je gezondheid?
Pauzesoftware is nuttig, zo blijkt uit onderzoek van TNO Arbeid. Het maakt mensen meer bewust van hun gedrag achter de computer. Mensen die gebruik maken van pauzesoftware blijken vaker te herstellen van klachten en er treedt minder vaak een verergering van klachten op. Ook blijkt uit hetzelfde onderzoek dat zowel de productiviteit als ook de nauwkeurigheid van werken toeneemt. Echter, over het effect van het doen van oefeningen zijn de meningen verdeeld. In ieder geval; het is verstandig om je lichaamshouding af te wisselen. Of eigenlijk, afwisseling van houding is niet voldoende, we zouden veel meer moeten bewegen! Ons lichaam is er niet op gebouwd om hele dagen te zitten (in de auto, achter de computer, aan tafel, op de bank voor de televisie). Meer bewegen is noodzakelijk: door wandelen, door sporten, fietsen naar het werk, de trap in plaats van de lift en door in het werk meer beweging te bouwen. Oefeningen van pauzesoftware kunnen dan een mooie aanvulling zijn.
Waar moet je op letten bij het doen van de oefeningen? Let erop dat je de oefeningen rustig en in je eigen tempo uitvoert. Oefeningen mogen geen pijn doen en moeten ontspannend voor de belaste spieren zijn. Zeker als je al RSI hebt, is advies (bijvoorbeeld door je fysiotherapeut) over de wijze van uitvoeren van de oefeningen onontbeerlijk.
Tot slot: Het werken met pauzesoftware vergt een goede instructie. Vraag om die instructie bij je leidinggevende! Pauzesoftware mag niet de aandacht afleiden van risicofactoren van andere aard: werkplek en werkorganisatie. Een gezonde werkplek, een beheersbare werkdruk en een goede werksfeer blijven immers evenzeer belangrijk!
Meld ons uw ervaringen
De redactie is benieuwd naar ervaringen met de pauze-sofware bij de banken.
U kunt uw reacties zenden aan de webredactie van werknemerssite van het Arbo-convenant bankwezen: [email protected]
Meer informatie
Verdere informatie over pauzesoftware vindt u op de sites van:
|
Full Moon Humatics |
Work Pace |
|
Gebruikerservaring… Op sommige onze werkplekken hebben we inmiddels Workpace een programma dat ondersteunend kan werken ter voorkoming van RSI. Voor thuiswerken zijn er inmiddels meerdere “Waarschuwingsprogramma’s” op de markt. Één daarvan vind je op de site http://www.beeldschermtachograaf.nl/ Het programma heet “De Beeldscherm Tachograaf” en is indertijd ontwikkeld op initiatief van FNV Bondgenoten. Ik gebruik dit programma nu ruim twee jaar en het bevalt me uitstekend. Het is niet gratis maar ik moet zeggen dat het mij het geld dubbel en dwars waard is geweest. Als lid van het FNV krijg je korting op de aanschafprijs. Op genoemde site kan je een volledig werkende Demoversie Downloaden. Ik hoop dat jullie iets aan deze informatie hebben en het niet als te belerend ervaren. Met vriendelijke groet, Wim van ‘t Verlaat. |
TERUG NAAR TOP PAGINA