(persbericht 01/238 SZW d.d. 19 februari 2001)
De kosten in het onderwijs als gevolg van ongunstige arbeidsomstandigheden bedragen ruim een miljard gulden per jaar. Per werknemer liggen de kosten in deze sector van ziekteverzuim, arbeidsongeschiktheid en van verbetering van de arbeidsomstandigheden (ongeveer 1.745 gulden) 22 procent hoger dan gemiddeld en 10 procent hoger dan in de bouw. Oorzaak is vooral het hoge verzuimpercentage en de hoge mate waarin aandoeningen van werknemers uit het onderwijs hun oorzaak vinden in het werk. Daarbij gaat het vaker dan in andere sectoren om psychische aandoeningen. Ze zijn verantwoordelijk voor ruim 60 procent (landelijk gemiddelde 39 procent) van de kosten van verzuim, arbeidsongeschiktheid en medische zorg.
Dit blijkt uit een onderzoek dat TNO Arbeid in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft uitgevoerd. Staatssecretaris Hoogervorst heeft het onderzoeksrapport ‘Sectorale kosten van arbeidsomstandigheden; het onderwijs’ aan de Tweede Kamer aangeboden. Het is het tweede onderzoek naar de kosten van arbeidsomstandigheden op sectorniveau. Het eerste ging over de bouw. De sectorale onderzoeken zijn een vervolg op het nationale onderzoek ‘Kerncijfers maatschappelijke kosten van arbeidsomstandigheden in Nederland’ uit 1997. Dit onderzoek gaf op macroniveau aan welke kosten het gevolg zijn van ongunstige arbeidsomstandigheden (bijna 17 miljard gulden per jaar). Met onderzoeken op sectoraal niveau kunnen sectoren onderling worden vergeleken en vervolgens worden aangespoord om hun arbobeleid te verbeteren.
Het ziekteverzuim in het onderwijs was in 1997 5,8 procent, tegenover 4,6 procent gemiddeld en 4,3 procent in de bouw. De totale verzuimkosten bedroegen 1.389 miljoen gulden. Hiervan was 31 procent ‘werkgebonden’, dat wil zeggen dat de oorzaak van het verzuim ligt in omstandigheden op het werk. Werkgebonden verzuim kost per werknemer in het onderwijs bijna zestig procent meer dan het
landelijk gemiddelde: 1.207 gulden tegenover 759 gulden. In de bouw komen deze kosten per werknemer uit op 852 gulden.
Het onderwijs geeft verhoudingsgewijs weinig uit aan preventie. In 1997 werd in het onderwijs slechts zes procent van de totale kosten besteed aan arbozorg tegenover 11,2 procent gemiddeld en 14,6 procent in de bouwnijverheid.
In een begeleidende brief aan de Tweede Kamer schrijft staatssecretaris Hoogervorst dat inmiddels veel wordt gedaan om het langdurig ziekteverzuim in het onderwijs terug te dringen. In de Voortgangsnota Arbeidsongeschikheidsverzekeringen is onder meer voor het onderwijs extra geld (50 miljoen gulden per jaar) uitgetrokken voor het verminderen van het ziekteverzuim. Onlangs hebben minister Hermans van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen en staatssecretaris Hoogervorst een arboconvenant met het onderwijs gesloten over vermindering van werkdruk, preventie van ziekteverzuim en over een intensievere aanpak van verzuim en reïntegratie.
Het rapport ‘Sectorale kosten van arbeidsomstandigheden; het onderwijs’
(ISBN 90 5749 605 4, prijs f 33,-/ € 15,-) is verkrijgbaar bij Elsevier bedrijfsinformatie bv, Postbus 16500, 2500 BM Den Haag, telefoon 070-4415555.